Pdf Hayratı, Tarih

İpek Yolu

“Okulda derslerimin ısrarla dar bir coğrafya ile sınırlı kalması beni rahatsız etmeye başlamıştı.” diyor Peter Frankopan, İpek Yolu kitabının önsözünde; bu farkındalığın ardından, haritaya bakıp dünyada sessizce es geçilen devasa bölgeler olduğunu görmeye başlıyor.


Frankopan, medeniyetin kabul edilmiş ve atıl tarihini görmeye alıştırılmıştı, bu bakış açısına göre, Antik Yunan’dan Roma’ya, Roma’dan Hristiyan Avrupa’ya, oradan Rönesans’a, Aydınlanma’ya ve siyasal demokrasiye uzanan, sanayi devrimini doğuran bir süreç vardı. Hatta demokrasinin sanayiyle harmanlandığı bu süreç, özgürlük ve mutluluk arayışında somutlaşarak nihayetinde ABD rüyasını (!) insanlığa bahşetmişti.


“Bana anlatılan hikayenin tam olarak bu olduğunu anlamıştım.” diyor yazar ve bu anlatının kusurlarını teşhis etmeye koyuluyor. Batı’nın yükselişini ve dünyanın geri kalanını bastırmasını, tarihin manipülatif bir okuması olarak ihbar ediyor.


Haliyle Batılı okuru kısmen rahatsız etmeyi de başarıyor: The Guardian’da kitapla ilgili çıkan bir değerlendirme yazısında şöyle deniliyor: “Frankopan, tarih hakkındaki görüşümüzü yeniden yapılandırmak istiyor, nereden geldiğimize ve bizi biz yapan şeylerin ne olduğuna dair varsayımlarımıza meydan okuyor.”


The Telegraph’ta yer alan bir başka değerlendirmedeyse, Frankopan’ın tarih anlatısı karşısında Batı’da duyulan ‘utanç’ dile getiriliyor, makalenin yazarı, Orta Doğu haritasının böylesine düz çizgilerle çizilmiş olmasını göz ardı etmelerinin utancına dikkat çektikten sonra, “Atalarımız bugünkü inatçı cehaletimizi görseler dehşete düşerlerdi. ” demekten kendini alamıyor.


Kitabın İngilizce adı The Silk Roads, yani çoğul olarak ifade edilmiş. Frankopan, bir röportajında ipek yolu terimini çoğul formda kullanmanın daha münasip olmakla kalmayıp, tam doğrusunun da bu olduğunu özellikle ifade ediyor: “Yolu tekil yazmak pek çok açıdan sıkıntılıdır, sanki bu yolun bir başlangıç ve bitiş noktası varmış, hatta tek bir yolun mevcudiyeti söz konusuymuş gibi. İpek yolu demek seyahat, ticaret ve değişim için uzun mesafeler yaratıyor. Halbuki bu tamamen yanlış. Değişim çoğu zaman yoğun ve yereldi. Mallar sadece doğu-batı istikametinde akmazdı, tüm yönlerde akış vardı.”


Kitabı okumak için aşağıdan indirebilirsiniz.


http://mobile.turkish.china.com/


The Guardian: The Silk Roads by Peter Frankopan review – a frustrating trail


The Telegraph: The Silk Roads by Peter Frankopan, review: ‘charismatic’


Peter Frankopan – İpek Yolu Pdf


İLGİNİ ÇEKEBİLİR:  Su Masalı - Kürt Coğrafyasında Göl ve Irmak Efsaneleri