Efsanevi Kürt Şairi Evdalê Zeynikê
Kürt sözlü edebiyatının eksenini oluşturan aşık (halk ozanı) geleneğinin son iki yüzyıldaki en önemli ismi Evdalê Zeynikê’dir. Ahmet Aras’ın kaleme aldığı aynı isimli kitap, Evdalê Zeynikê’nin Kürtlerin Homeros’u olduğunu kanıtlayan bilgi, belge ve anlatımlarla dolu. İlyada ve Odessa yazarı olduğu söylenen antik Yunan şairi Homeros, Akdeniz kıyılarını dolaşarak sanatını icra eder, hünerini gösterir, marifetlerini ortaya dökermiş. Evdalê Zeynikê ise ‘serhat’ diye bilinen Ağrı, Kars, Iğdır, Muş, Erzurum, Van illerini dolaşmakla kalmamış; aynı zamanda İran’a, Rusya’ya geçip aşıklararası atışmalara katılmış.
Bey divanlarındaki yarışmalarda hep üstün gelmiş. Adana’daki Kozanoğlu isyanı sırasında refakat ettiği Bey’in, Sürmeli Mehmet Paşa’nın safında yer alarak ünlü Dadaloğlu ve Avşar illeri’nin derin tasvirlerini aktarabilmiş. Dönemin egzotik yöresi Dersim’e övgüler dizmiş; devrin merkez ili Diyarbakır’a türküler yakmıştır.
Yaşar Kemal, Yer Demir Gök Bakır adlı romanında Kürtlerin Homeros’u için bakın neler yazmış: “Abdale Zeyniki derler bir er kişi. İki gözden de yoksun büyük bir aşık kişi. Dağa taşa, kurda kuşa türkü söyler. O, başka aşıklara benzemez. Sabahtan akşama, akşamdan sabaha kadar durmadan türkü söyler. Uzun söyler. Bir türkü söyler ki, kırk gün kırk gece söyler de gene bitmez. Türkülerini Kürtçe söyler. Kürtçe söyler ama Türkü de, Acemi de Rusu, İngiliz de ne dediğini anlar. Bu bir sırrı hikmettir kimse bilemez.” (Faik Bulut)
Ahmet Aras, Efsanevi Kürt Şairi Evdalê Zeynikê Pdf
