Nebraska
Ji we hemûyan re merhebaaaa! Ez dixwazim ji we re, qala fîlmê bi navê Nebraska yê ku Salih Kevirbirî pêşniyarî min kiribû bikim. Yek ji wan mînakên xwesertirîn ê sînemeya Emerîkaya Başûr bi bîr tîne ev fîlmê ku bi tevahî ji reşûspî pêkhatî û welê hatî kişandî û lehîzvaniya lehîzvanên fîlmê ya bêhempa, dramatîkbûna senaryoyê û aliyên wê yên pêkenokî bi kurtebirî seranserê filmê ez kirim heyranê xwe.
Em di fîlmê de dibin şopger û temaşevanê karakterê ku bi nexweşiya Alzheimerê ketiye Woody Grant.
Woody (Bruce Dern) ji ber îxtiyariya xwe yekî pirr eks û eynadkar e. Ew rojek ji rojan ji postayê kuponekê werdigire û pê welê bawer dike ku ew bûye xwedanîkramiyeya mezin a pereyan. Lê belê ji bo ku vê îkramiyeyê bi dest xe divê biçe Nebraskayê.
Woody ewçend pê bawer bûye ku kengî malbata wî, wî bi tena serê xwe bihêle, lê mêze dike ku ew ketiye riya Nebraskayê û ber bi wir ve diçe. Jin û zarokên wî çiqas hewl bidin da ku wî ji rê vegerînin, nabe, bêhavil dimînin û bi ser nakevin. Talîna talîn kurê wî yê biçûk Dawid bi daxwaza dilê xwe digel bavê xwe dikeve ser vê rêwîtiyê û ew derin. Herdu bi hev re dikevin ser rê.
Hay ji şifqeyê hebin!
Dukesên ku bi hev re dikevin ser rê, bi ser qezayekê ve dibin û mecbûr dimînin da ku li bajarokê zilamê kal ê ku lê ji dayik bûye û hê birakê wî yê biçûk lê ye, li wir bêhna xwe vedidin. Woodyê ku bi devê xwe nikare û ji devê xwe difilitîne û dibêje min milyonek dolar hilberîtiye pê ve, geremolek tê pê; yekcar ew kesên ku dost in dibin dijmin, di nava bîbikên herkesî de çirûskên wênê dolar vedidin.
Îxtiyarên bajarokê ku ev kesine hemû hevalên berê yên Woody ne, wî pîroz dikin, xwarinekê amade dikin, kêfxweşiyan li dar dixin. Ez bawer im di vê beşê de fîlmê Şener Şen hatiye bîra we jî.
Fîlmê ku kêmtirîn bi qasî Woody dilsaf, spehî û yeknesak e, di tevahiya atmosfera xwe de, ku hemû sehneyên wê ji reşûspiyê pêk hatiye de, di paxila xwe de hêviyê dihewîne.
Her lîstikvanê ku persormansa wî bi ser wî re bû, pesinên herî kata bilind ê ku divê lê bê kirin heq dike Nebraska, Besteyên ku ji hêla Mark Orton hatine çêkirin bi deh caran xwe her û her didin lê guhdarkirin, kirasekî xweşik li fîlmê dike.
Di fîlmê de diyaloga ku herî zêde li ser min tesîr kir:
-Nexweşiya wî ya Alzheimer heye?
-Na, ew pêbaweriya xwe bi gotinên însanan tîne.
-Ev yek pir xirab e.
Her weha derhênerê vê fîlmê Aleksander Payne jî ji Nebraskayê ye û welê dibêje ”Îxtiyarî qeşmertî ye.”
Efendim, ez wekî temaşevanê vê fîlmê, wextê min li fîlmê temaşe kir devê min weha beş û vekirî ma, di ber re jî em dikevin gumana Woody a ku çima ewçend ji pere hez dike. Û em demeke dirêj bersiva vê pirsê wernagirin. Heya ku Dawid demargirî dibe û jê dipirse. Her tişt ji bo çi tiştî ye? Gelo Wood çima bi awayekî serhişkî dixwaze da ku biçe Nebraskayê?
Woody ku di seranserê jiyana xwe de qet dilnermahî bi zarokên xwe nedaye xuyakirin, ji ber tirsa tiştekî li pey xwe nehêle, piştî mirina xwe ew dixwaze ji wan re tiştekî bihêle. Daxwaza Woody, ji zarokên xwe re kamyonetekê bikire.
Fîlmê şîrîn, bi awayekî performansên xwezayî, îxtiyariya ku siberoj li hêviya me ye bi terhekî rasteqîn bi me dide nîşandan û hîskirin. Ev fîlm yek ji wan fîlmên ku teqez divê lê bê temaşekirinê ye.
Ez dixwazim dubare spasiya Salih Kevirbirî da ku wî ev fîlm pêşniyarî kir. Hûn dikarin li ser vê derê li fîlmê temaşe bikin. Bi hêviya rojên bê.
Derhêner: Aleksander Payne
Senarîst: Bob Nelson
Lehîzvan: Bruce Dern, Will Forte, June Squibb, Stacy Keach, Bob Odenkirk
Musîk: Mark Orton
Herkese merhabalar. Sizlere sevgili Salih Kevirbiri’nin önerisiyle izlediğim Nebraska filminden söz etmek istiyorum.
Güney Amerika sinemasının yol temalı bağımsız örneklerini andıran ve tamamen siyah beyaz çekilen film, muhteşem oyunculukları, senaryonun dramatik ve mizahi yönleri ile beni kendisine hayran bıraktı.
Filmde Alzheimer hastası olan Woody Grant karakterinin bir nevi yolculuğunu seyrediyoruz. Woody (Bruce Dern), yaşlılığı sebebiyle oldukça inatçı ve aksi birisidir. Bir gün kendisine posta ile gönderilen bir kupona inanan Woody, büyük ikramiyeyi kazandığına inanır. Fakat ödülü alabilmesi için Nebraska’ya gitmesi gerekiyordur.
Woody, parayı kazandığına o kadar inanır ki ailesi onu ne zaman yalnız bıraksa Nebraska’ya doğru yürürken bulur. Eşi ve çocukları onu ne kadar vazgeçirmek isteseler de başamazlar. Sonunda küçük oğlu David babasıyla bu yolculuğa çıkmaya gönüllü olur. Ikili birlikte yola koyulur.
Yola çıkan ikili, Woody’nin geçirdiği küçük bir kaza sonucu yaşlı adamın doğup büyüdüğü ve kardeşinin yaşadığı kasabada mola vermek zorunda kalır. Woody’nin bir milyon dolar kazandığını ağzından kaçırması üzerine curcuna başlar; dost olanlar bir anda düşman haline gelir, herkesin gözünde dolar işareti yanıp söner.
Kasabanın tüm yaşlıları ki bu kişilerin hepsi Woody’nin eski arkadaşlarıdır, onu kutlar, kendisine yemek düzenler, eğlenceler yaparlar. Bu kısımda sizin de aklınıza Şener Şen’in filmi gelmiştir.
En az yaşlı Woody kadar saf, berrak ve durağan olan film siyah beyaz atmosferine rağmen her karesinde insana umut aşılamayı başarıyor.
Her bir oyuncusunun şapka çıkarılası performansıyla en büyük övgüleri hak eden Nebraska, Mark Orton’ın bir daha ve bir daha kendini dinleten besteleri ile de daha şahane bir hal almış.
Filmde en etkilendiğim diyalog:
– Alzheimer’ı mı var?
– Hayır, insanların söylediklerine inanıyor.
– Çok kötü.
Bu arada, yönetmen Alexander Payne’nin kendisi de Nebraskalı ve “Yaşlılık maskaralıktır.” diyor.
Efenim, izleyici olarak filmi sırıta sırıta izlerken, bir yandan da Woody bu parayı niye bu kadar istiyor diye merak ediyoruz. Sorunun cevabını da uzun bir süre alamıyoruz. Ta ki David sinirlenip sorana kadar. Her şey peki ne içindir? Woody neden inatla Nebraska’ya gitmek istiyor olabilir?
Yıllarca çocuklarına katı davranmış olan Woody’nin öldükten sonra çocuklarına bir şey bırakamayacak olma korkusundan. Woody’nin oğullarına bir kamyonet hediye edebilmesi içindir. Film tatlı ve doğal performaslarla dolu, yaşlılık olayını ve hepimizin bir gün yaşanacağı gerçeğini çok güzel hissettiriyor. Mutlaka izlenmesi gerekenlerden.
Nivîseke têr û tijî! Salome can, min pirr bêriya te kiribû welleeee! Tu xêr û xweşî bi nivîs û rûpelên reşkirî hatî, te şahî û şênemahî da min 🌺🌺🌺 sihheta te xweş.
Mark Orton 😍
Bana “Şahinler ve Serçeler” filmini anımsattı. Boş dümdüz Yollarda geçmesi mı toplumsal olaylar mı yoksa baba oğulun beraber yol aldığı klasik amerikan sanat filminden mi kaynaklı bilmiyorum. Çok güzel bir kara mizah örneğine benziyor.
Tu bi xêr û xweşî li nûsînê vegerîya Salomeya mêjî û mirêk û melkes xurt 🙂
Yek ji babetên di Kurdî de qelsmayî jî şîrovekarîya sînemayê ye. Te xweş ta bi derzîyê vekiriye û hirîya xwe bi teşîya Kurdîya şîrîn rêsandîye. Sihetxweş. Av ji aşê te, dû ji ocaxa te kêm nebe ezbenî 🙂
Güney Amerika Sineması güzel ancak, yeni dalga Brezilya Sineması dikkate almaya değer. Güney ve Amerika kelimelerini aynı cümlede görünce de aklıma Joseph Anthony be “Tomorrow” filmi geldi. Ben de onu tavsiye ederim karışmayın izleyin hadi.
Salome hocam sizi kendime örnek alıyorum sizi çok seviyorum
Dün yazıyı okuduktan sonra filmi izledim. Gerçekten hoş bir filmdi. Müzikler de dediğiniz kadar çok güzeldi. Listemde yerini aldı. Teşekkürler hocam.