The Feast in the House of Levi, Paolo Veronese
Resimên Xwarinê yên Şeva Dawîn, di nava Hunera Xaçperestan de yek ji wan temayên berbiçavtirîn in. Tabloya bi navê The Feast in the House of Levi ya Paolo Veronese (Ziyafeta li Mala Levi) di seranserê hemû wextan de, serpêhatiya herî tê zanîn a ku bi çavekî didin lêmêzekirinê bi me dide fêrkirin.
The Feast in the House of Levi mîna ka bêhempa ya sedsala 16mîn a ku wekî tabloya bi rûn a boyaxê hatiye çêkirin tê pejirandin. Pîvanên wê 5,55m x 13m ye. Belê ev yek bi tevahî rast e, we şaş nexwend. Veronese ev tablo wekî orîjînal di bin sernava Xwarina Şeva Dawîn (dewsa yek ji tabloyên Titian ên ku di şewatê de agir pê ketibû) li Venedîkê, ji bo jûra xwarinê ya Basilica di Santi Giovanni e Paolo amade kiribû. Hersê hostayên mezin ên Ekola Venedîkê, Veronese, Titian û Tintoretto bûn. Veronese, herçend ji hêla pisporên tarîxê wekî hostayê piçûktirîn ê hunera modern were dîtin jî, wekî hunermendekî her car hate neqandin. Terza wî, bi saya bikaranîna coşa rengan û fîgurên bêhejmar ên ku wî di berhemên xwe de bi kar anîbû, bû sedemê nasandina wî.
Di berhemê de, xwarina êvarê, di sarayeke hema çi bigire bi mîmariya romayê ya tîpîk hatiye pê, dîsa jî bêyî Îsa Mesîh û 12 hawariyên wî, qeşmer, serxweşên Almanî, boncî û hetta tevî ajalan, fîgurên muhtelîf di nava xwe de dihewand. Ev yek bûbû sedemê gelekî bertekên tûj. Ji bo lihevkirina berhemên dînî yên ku dihat çêkirin, rêzikên tund û tûj li pêşiyê bûn. Ji bo ku mesaja dê di navê yekser bê dayin, konsey, hemû dekoratîfên heyî û yên ku dê bi ser ve bûna, qedexe kiribû.
Paolo Veronese
Di sala 1573an de, piştî ku ev parçe bi dawî kir û bi şûn de, mehkemeya Engîzisyonê ji bo naverok û îhtîvaya tabloya ku wekî “xwarina şeva dawîn” dihat binavkirin, jê lêpirsîn hat kirin. Veronese, ji bo nerêzgiriyê û nelihevkirinê hat fermandin da ku ew were mehkemeyê û qala sûcê jirêderkerketinê hat kirin. Li wî, pirsên wekî, çima di nava tabloyê de “boncî, qeşmer, serxweşên Almanî, û pirsên têvel ên wekî van ên beradayî” hene, digel vê hindê, pirsên wekî, çima kostumên berbiçav ên pirolebûyî ne, hatin pirsîn. Ji bo “sererastkirina van çewtiyan” ji Veronese re, 3 meh muhlet hat dayin.
Lê Veronese ev yek paş de vegerand li wan. Ew bi xwe welê difikirî, divê hunermend berhema ku diafirîne, li gor terza wî were pê û her weha divê azadiya hunerî di nava xwe de bihewîne. Dewsa vê yekê, biryara ku dê sernavê tabloyê biguherîne û bike Ziyafeta Li Mala Levi, girt. Veronese, biryara nivîseke ku dê li ser tabloyê bête barkirin, girt. Resim, dê ji wê nivîsa ku li ser tabloyê hat zêdekirin jî bi awayekî zelal bête fahmkirin, bi beşê 5emîn ê Lukaya Încîlê ve girêdayî bû. Wextê ku xiyaneta hawariyên Îsa dê were pê, bi me dide şayesandin.
Nivîs, Lukaya Ezîz a Încîlê, tavêje ser beşê 5emîn:
“Û Levi li Mala xwe ziyafeteke mezin pêşkêşî wî kir; û meyfiroşekî mezin ê ku digel wan rûdinişt û bêyî wan civakeke yên din hebû. Lê zanistên olî û Ferisî, bi şagirtên hember xwe re kirin pistepist û gotin ‘hûn çima digel gel û bi kesên gunehkar re dixwin-vedixwin.’ Û Îsa bersiv da wan, ‘ji wan re bijîjkek navê, wan pêdivî bi yekîtiyê heye; lê ew nexweş in. Ez bang li kesên rasteqîn nakim, ez bang li gunehkaran dikim da ku ew bên û tobe bikin.”
Veronese bi vê tevgera dahiyane, hem berhema xwe neguherinadiye û xirab nekiriye û hem jî ji mehkemeyê rizgar bûye. Dawiya dawîn kesî nedikarîbû deng li hember tabloyeke ku di navê de qeşmer û serxweş hene derxe û lê îtîraz bike.
Çend detayine ji resimê:
Bi hêviya hevdîtinê.
The Feast in the House of Levi, Paolo Veronese
Son Akşam Yemeği resimleri, Hıristiyan sanatının en popüler temaları arasındadır. Paolo Veronese’nin The Feast in the House of Levi (Levi Evi’ndeki Ziyafet) tablosu, bu tüm zamanların en iyi bilinen hikayelerinden birine yeni bir bakış açısıyla bakmamızı mümkün kılıyor.
The Feast in the House of Levi, 16. yüzyılın en büyük yağlı boya tablolarından biri olarak kabul edilen inanılmaz bir sanat eseridir. Ölçüleri, 5,55m x 13m’dir. Evet, yanlış okumadınız.
Veronese bu tabloyu orijinal olarak Son Akşam Yemeği başlığı altında (Titian’ın yangında yanan bir tablosunun yerine) Venedik’teki Basilica di Santi Giovanni e Paolo’nun yemek odası için hazırlamıştı. 16. yüzyıl Venedik Okulu’nun 3 büyük ustası Veronese, Titian ve Tintoretto’ydu. Veronese, modern sanat tarihçileri tarafından üçünün en küçüğü olarak görülse de yaşamı boyunca bir sanatçı olarak büyük beğeni topladı. Tarzı, renklerin coşkulu kullanımı ve eserlerinde inanılmaz sayıda figürler kullanması ile tanındı.
Eserde, akşam yemeği, ayrıntılı Roma mimarisine sahip tipik bir saray benzeri ortamda gerçekleşiyor, ayrıca, İsa Mesih ve 12 havari dışında, soytarılar, Alman ayyaşlar, cüceler ve hatta hayvanlar da dahil olmak üzere çok çeşitli figürleri içeriyordu. Bu da büyük tepkilere neden olmuştu.
Dini sanat eserlerinin yapımı uyulması gereken çok katı kurallar içeriyordu. Sanat eserlerinin doğrudan verilmek istenilen mesajına herhangi bir müdahaleyi önlemek için konsey tüm dini sanat eserlerinde her türlü dekoratif veya estetik ilavelerden kaçınılmasını zorunlu kılmıştı.
1573 yılında, bu parçayı bitirdikten yaklaşık üç ay sonra, Engizisyon mahkemesi Veronese’yi, o zamanlar “Son Akşam Yemeği” olarak adlandırılan bu resmin tematik ve teolojik içeriği hakkında sorguya çekti.
Veronese, saygısızlık ve uygunsuzluk nedeniyle mahkemeye çağrıldı ve ciddi bir sapkınlık suçundan söz edildi. Resmin neden “soytarılar, sarhoş Almanlar, cüceler ve bu tür diğer saçmalıklar” yanı sıra abartılı kostümler ve ortamlar içerdiği soruldu. Veronese’ye “hatalarını düzeltmesi” için üç ay süre verildi.
Ancak Veronese bu seçeneği reddetti. Kendisi sanatçının resmi kendi tarzında yaratmak için sanatsal özgürlüğe sahip olması gerektiği görüşündeydi. Bunun yerine, resmin başlığını Levi Evi’nde Ziyafet olarak değiştirmeye karar verdi. Veronese, tabloya bir yazıt da eklemeye karar verdi. Resim, sanatçının eklediği yazıttan açıkça anlaşılacağı üzere, doğrudan İncil’in Luka, 5. bölümü ile bağlantılı hale geldi. İsa’nın havarilerine ihanete uğramak üzere olduğunu söylediği anı tasvir ediyor.
Yazıt, Aziz Luka İncili, Bölüm 5’e yapılan atıftır:
“Ve Levi ona kendi evinde büyük bir ziyafet verdi; ve onlarla oturan büyük bir meyhaneci ve başkaları topluluğu vardı. Fakat din bilginleri ve Ferisiler, şakirtlerine karşı mırıldanarak, ‘Niçin halkla ve günahkârlarla yiyip içiyorsunuz?’ dediler. Ve İsa onlara cevap verdi, ‘Onların bir hekime değil, bütüne ihtiyacı var; ama onlar hasta. Doğruları değil, günahkârları tövbeye çağırmaya geldim.”
Bu zekice hamle ile Veronese hem eserini değiştirmemiş hem de mahkemeden kurtulmuş oluyor. Neticede bir ziyafeti anlatan resimde soytarıların, sarhoşların bulunmasına kimse itiraz etmezdi.
Görüşmek üzere.
Seat te xwaş. Dubare nivîsek qenc. Her serkeftin
Dema min xwend bê hemdê xwe. Min ji dirêjahî û berahiya tabloyê du caran xwend :). A rast ez nû jê halî bûm. Tabloyek vî rengî heye. Nizanim cîhanê de jî bi vî avayî ye an na. Lê, Tirkiyê de a herî zanîn tabloya Da vincî ye. Beqî ( bi xêra) nivîsa te em vê tabloyê û vê bûyerê hîn bûn. A ku bala min kişand serdestê we demê her çiqas zulimkar û bi hukum bûne jî. Hunermend jî ew qas wêrek û xwe guman bûne. Her benda nivîsê nû ne. Em bi nivîsê we serbilind in.
Dest xwosh.