Resim, Sanat

The Suicide of Dorothy Hale

Merhabalar. Frida Kahlo’nun The Suicide of Dorothy Hale tablosundan söz etmeden evvel sizlere Dorothy Hale’nin hikayesinden kısaca söz etmek istiyorum.


Dorothy Hale, dillere destan güzelliğe sahip olan ama “Allah çirkin şansı versin.” dedirtecek talihsizlikte, bahtsızlıkta bir kadındı. Zengin eşi Gardiner Hale sayesinde sosyeteye girmiş, cemiyette kendisine bir yer edinmişti. Aktris olmak istiyordu ama bu konuda yeteneğe sahip değildi, güzelliği yetmiyordu. (Günümüzde yaşasaydı olabilirdi.) Dorothy’nin hayatı, eşini bir trafik kazasında kaybetmesinin ardından tepetaklak oldu. Hem maddi hem de manevi anlamda büyük bir buhrana girdi ve kafasını intihar düşünceleri kurcalamaya başladı.


İntihar etmeye karar verdiği günün akşamı evinde bir davet vermeye karar verdi. Aralarında İtalya Prensi, Vouge editörü gibi cemiyet hayatının önemli insanlarından oluşan birçok dostunu davet etti. Davette dostlarına yakında bir yolculuğa çıkacağını, onlarla vedalaşmak istediğini söyledi. Sohbetler edildi. Daha sonra, arkadaşlarıyla Oscar Wilde’ın tiyatrosuna gitti. Arkadaşlarını tiyatroda bırakıp vedalaşarak evine gitti.


Dorothy Hale


Sabaha karşı 6’da (21 Ekim 1938) en sevdiği siyah kadife elbisesini giydi, Frida’yla ortak arkadaşı olan heykeltıraş Isamu Nogichi’nin kendisine hediye ettiği sarı gül buketi şeklindeki broş’u taktı, avukatına vasiyetini yazdı, bütün arkadaşlarına tek tek mektup yazdı ve sonra penceresini açıp kendisini 16. kattan aşağıya bıraktı.


Şimdi gelelim tablonun nasıl ortaya çıktığına…


Dorothy Hale’nin yakın arkadaşı Clare Boothe Luce,  ortak arkadaşları olan Frida Kahlo’dan ölen arkadaşları için bir tablo yapmasını istedi. Yapacağı tabloyu Dorothy’nin annesine hediye etme ve taziyelerini sunma niyetindeydi. Rivera ile çalkantılı evliliği olan Frida da arkadaşının bu intiharı ile oldukça sarsılmıştı. Neyse efenim, Frida bu teklifi kabul etti ve Luce’ye tabloyu “ex-voto” tarzında yapacağını söyledi. Ex-voto; ölüm-kaza gibi olay anlarının birebir canlandırıldığı, altına da olay anı ile ilgili bir notun yazıldığı tabloları ifade ediyordu. Luce bunu anlamamış olacak ki sonrasında tabloyu gördüğünde çıldıracaktı.



Frida tabloyu yaptı. Gördüğünüz gibi Dorothy’nin düşüşünü, penrecereden kendisini aşağıya bırakışını resmetti. Ağustos 1939’da tablo geldi, Luce, ambalajı açıp resmi gördükten sonra neredeyse bayılacaktı. Arkadaşının; balkonda ayakta dururken, düşerken ve aşağıdaki kanlı kaldırımda yatarkenki tasviri karşısında çılgına dönmüştü. Dorothy’nin annesine, kızının an be an düşüşünü gösteren, yerde kanlar içinde yatan halini nasıl gösterecekti? Daha önceki bir kadın cinayeti tablosu olan Birkaç Küçük Nips gibi, bu tablo da bir kadının şiddetli ölümünün ürkütücü bir görüntüsünü tasvir ediyordu. Frida, bize intiharın evrensel trajedisini gösteriyor, olayı grafiksel olarak an be an gösteriyordu.



Dorothy’nin burnundan, kulağından ve ağzından damlayan kan resmin çerçevesinden süzülürken bize bakıyordu. Güzelliği, sarı gül buketi ve en sevdiği siyah kadife elbisesi olduğu gibi resmedilmişti. Luce, tabloyu parçalamaya kalkıştı fakat arkadaşları engel oldu.


Ex-voto’da altta bir not olur, demiştik. Resmin altında İspanyolca şöyle yazıyordu: “21 Ekim 1938’de, New York şehrinde, sabah saat 6’da, Dorothy Hale kendini Hampshire House’daki dairesinin penceresinden atarak intihar etmiştir. Bu resim; onun anısına, Dorothy’nin annesi için, Clare Boothe Luce’nin isteği üzerine, Frida Kahlo tarafından yapılmıştır.” 



Arkadaşları Luce’yi bu yazıdan “Dorothy’nin annesi için, Clare Boothe Luce’nin isteği üzerine” kısmını sildirmeye ikna ederek resmi saklamaya karar verdiler. Booth Luce, resmi bir arkadaşı Frank Crowninshield’a verdi. Resim senelerce depolarda saklandı. Oradan oraya taşındı. Frida’nın yaşamı boyunca tabloyu halk bilmedi ve bu konuda hiçbir bilgi verilmedi. Ne hikmettir ki bir gün tablo, bir müzenin önünde “Gift of an anonymous donor. / Meçhul bir bağışçının hediyesi.” notuyla beliriverdi. Şimdilerde ise bu hüzünlü, ilginç hikayeli tablo; The Suicide of Dorothy Hale, Phoenix Sanat Müzesi’nde en çok merak edilen tablolardan birisi olarak duruyor.


Görüşmek üzere.


https://jamanetwork.com/journals

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Dorothy_Hale


İLGİNİ ÇEKEBİLİR:  Franz von Stuck, Hercules and the Hydra