Taşraya Bakmak

Taşra kavramı, çoğu toplumda merkez / metropol(ler)le organik bir bütünlük oluşturan periferileri, dolayısıyla sıradan, normal bir ilişkiyi ifade ederken; Türkiye’de vurgulu bir hiyerarşiyi, güçlü bir başkalık tınısını içeren gerilim yüklü bir ilişkiyi anlatır.

Metropol / merkezin idari veya siyasal etkinlikleri, nüfus yoğunluğu ya da ekonomik-ticari kültürel ağırlığı ile belirleyici konumu, olağan bir merkez-periferi ilişkisinde normal bir durum olarak algılanabilirken, bunun Türkiye taşrasında neredeyse zorla kabul ettirilmiş bir hiyerarşi gibi algılanabilmesi dikkat çekicidir.

Yine olağan merkez-periferi ilişkisinde, metropoldeki hayat tarzını kendininkinin uzanımında, onun farklı, karmaşık ve olsa olsa rafine biçimi olarak görülebilmesine karşılık Türkiye taşrasının merkez -metropol(ler)ini kendine uzak, yabancı ve asıl önemlisi mütehakkim bir hayat tarzı ile onu ezen ve aşağılayan bir güç olarak niteleyebilmesi; şüphesiz “modern Türkiye”nin oluşum özelliklerinin bir sonucudur ama, taşranın siyasal arenaya çıktığı 1946’dan bu yana – gücü, etkisi değişmekle birlikte, başlıbaşına bir faktör olarak ele alınmasını gerektirecek kadar ilginç ve önemlidir.

O nedenle taşra -taşralı olma- kavramı, Türkiye’nin siyasal-toplumsal tarihinin seyrini, bu sürecin bazı özgüllüklerini analiz ederken başvurulması gereken anahtarlardan biridir.

(Kitaptan)

Tanıl Bora – Taşraya Bakmak Pdf