Görünmezlik bi Kurdî çi ye?
Hûn bi xêr hatin rûpelê dîsa. Ger mal bûya ev der minê berên rengo rengo dabûya ber lingê we. Mêvanê me yê vê carê Pelendar Matîrozî ye, çiyayî ye, koçer e. Hinek ser hişk e, ser de neçin zêde. Li benda bersivên we ye, ji nivîsê zêdetir armanc li vir ew e ku li ser peyvekî em li hev bikin û wekî din hinek kevin pê xeyalên xwe. Dê dirêj nekim; fermo bixwin, biborînin, bixwînin.
Silavên germ bo xwediyê rûpelê û xwîneran. Tê çi xêra nivîsa min hebe nizanim lê mebesta min ew bû him mil bidim ber vê hewla hêja ya Salomeyê, him jî şerma xwe bişkînim, yekem car e dinivîsim û ev yek bo min zor bû. Min jî bi mijarekî sivik û cuda, bi şêwazek hêsan dest pê kir. Dê ka we û nivîsê bi hev re bihêlim. Min xwest qala mijarekî ji mijarên rojevê dûr bikim. Lê pirsgirêkek heye ku bi Kurdî nikarim mijarê binav bikim. Ez jî fikirîm ku bila wekî pirs li vir be ku hevalên dizanin bila bibersivînin, em jî hîn bibin.
Pirs ev e; Görünmezlik bi Kurdî çi ye? Dê em vegerin mijara xwe. Hemû mirov ji zarokatiya xwe de ji xwe re xeyalek datînin û wê xeyalê geş dikin û di wê xeyalê de dijîn jî. Xeyala min jî ew bû ku ez “görünmez” bim. Erê ti carî ev xeyal pêk nehat lê di xeyalan de ez qehremanekî görünmez bûm. Lê belê bes qehreman nebûm; carna dizê loqom, şexislam (xwarin e, bi nav nexapin), şekirok ên pîrka xwe bûm. Ku ez görünmez bûma minê pîrka xwe teqîb birika û cihê wan derxista. Roj çûn, dem çûn û sal çûn. Her ku diçû daxwaz û fikrên min diguherîn. Her çi qas tehma tişt miştên pîrka min ji bîra min neçin jî êdî daxwazên min ne ew qas piçûk bûn. Mirov çend mezin dibe ew qas çav birçî dibe.
Welhasil guherîna herî mezin di temenê min yê 16 17 salî de çêbû. Êdî ne zarok bûm û dilê min bo Eyşo hildavêt. Dotmam bû Eyşo. Dîsa helbesta mam û mîrê mezin Celadet Alî Bedirxan /Dotmam hat bîra min.. Welhasil hîsekî nû bû û giran bû. Bo Eyşo min satil dihiland û diçûm bêriyê! Li cem me eyb dihat dîtin ev yek lê ma dilê rezîl eyb dizane. Sê keçên diya min di mal de rûniştî ez bêrîvan.. Lê têra min nedikir dîtina Eyşê. Min dixwest hema 24 seet wê bibînim. Ya rast dema ku min wê nedidît êdî min meraqa her tiştî wê dikir. Şevê çi dike, çawa radizê, çawa xwarin dixwe, çawa wê porê reş û dirêj şeh dike, serê sibê çawa hişyar dibe. Lê belê pêkan nebû ku van bizanim.
Yek rê hebû; diviya ez “görünmez” bûma. Wê demê minê bikariba ew here ku ez jî du wê herim. Lê tiştên xirab nedihatin aqilê min ha, evîna yekem bû û hêj zarok bûm bila navê min nebe rontgencî çend sal wisa berdewam kir. Em bûn xoşewîst û veqetiyan. Niha du keçikên wê hene filan bêvan. Piştî salan ez her çûm polîtîk bûm heval! Car li Kûbayê bûm car li Vîetnamê. Car feqê Lenîn bûm car milîtanê Stalîn. Pişt re hêdî hêdî fikrên neteweyî û hezkirina welat geş bû di dil de. Me ji “Gulistanê” hez kir. Di hin stranan de ji bo welat gulistan dihat gotin.
Gotinê dirêj nekim; vê carê dîsa hewceya min bi görünmeztiyê hebû. Minê çi bikira? Ma min çi nedikir. Minê qesrên bavê wan di serê wan de bikira kavil. Hêj jî carna di xewnên xwe de dibînim ku Görünmez im û qira wan tînim. Neyse mijarek xeternak e, diqedînim. Lê li evrimê binêrin, ji dizê şekiran hatim bûm komkuj.. Hêj jî di xewnên min de ku dehbe, pîrhevol didin pê min, ez xwe bi xwe dibêjim kuro ez çend dîn im ne dikarim bibim Görünmez û wê demê dibim jî. Bi rastî ku yek daxwaz mafê min hebûya tê minê bigota min bikin Görünmez.
Ka em ji we pirsa duyem bikin; hûn “görünmez” bûna we yê çi bikira ?
Destxweş. Nivîseka pir xweş bû.
Adam Smith'e sorsalar: Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler derdi. Bense milyarlarca insanın için de görünür olmaya çabalardım :
Pelendar Matîrozî, te şeref da bloga min, spasdar im. Tu bi xêr hati ezbenî. 🌼
Eger ez nexuyayî bûma, ma min ê çi nekira! Hema çi bigire ji beşdarbûnê komcivînên sazûmaniya dewletê yên veşartî, paşê, lisiwarbûna balefirrê û firrîna welatên ku vîna min lê hebû digel otelên ku min dixwest ez lê binivim, paşê, min ê piffa guhên însanên ku ez ji wan diqeherîm, paşê, min ê li tiştine wan bifikiriya û min ê ew bibizdanda, paşê, ez ê tazî bigeriyama û hêj tiştinên ku niha nayên bîra min, hshsjksl.
Divê ez vê yekê bînim zimên, nexuyayîbûn jîrbûnek yan jî hêzeke bêhempa bûna dê xweş bûna, lê belê nexuyayîbûn ji bo ku fikra nehêjabûna însên dê bîne bîra merivan ji ber vê yekê tu kes naxwaze vî kirasî li xwe bike.
Nexuyanbar – gorunmez
Xuyanbar – gorunur
Nexuyandın
Nexuyanbarî – gorunmezlik
Nexuyanbar
Xuyanbar
Ev pêşniyarên min in. Ez texmîn nakim di ferhengên me yên heyî da hebe, gorunmezlik…
Görünmezlik.. Neban.. Nexuya.. Gom.. em li ferhengê binerin vana ew ê derkeve ber me.. Lê va peyvan gelo bi rastî jî ew e?
Neban (gizli olan.. alışmamış olan.. gizli olduğundan görülemeyen)
Nexuya (aslında var olan ama o an aranıp bulunamayan.. göz önünde olmayan)
Gom (göz önünden birden bire kaybolan.. yitip gidelinin bir daha görülemeyeceği gerçeği.. ölümden ötürü artık görülememe..)
Lê em pir bigerin emê Nedîtbar bibînin.. (gözle görülemeyen, görünmez olan varlık veya soyutlanmış..)
Miravê kevn jêr digotin xefî bûn..
Ezê nedîtbar jê bigrim:)
Nivîsa te pir xweş bû heval.. Gava ez zarok bûm min jî di got "xwezî ez b'firama.. wekî peyvên te.. roj çû sal çû.. ez ne firiyam.. lê xeyalên min yek bi yek firiyan çûn.. ser nivista te naxwazim peyva dirêj bikim.. ji dawiya zaroktî ne hat bîra min, ne firandin ne jî nedîtbarî..
Xwezî te nedîtbar bûna ez jî b'firiyam a.. û me tevda ji bona 'gulîstanê' sed gora bavê wan…. 🙂
Lê pirsa te bînim cî.. ez nedîtbar bama, min ê her şev biça cem yekî.. ew yekî xweziya min a mezin.. min ê her şev gava ew raket biçana cem.. heya mela sibê azan bide min ê têr bi têr lê bineriya.. dest saxiya te û dilê te..
Dikkatimi çekti nedense Yorumlar tamamen yazının başlığına atıfta bulunarak yazılmış oysaki sorumuz görünmez olsaydınız ne yapardınız gelin bu soruya hep beraber kendi fikirlerimizi yazarak cevap verelim yada diyelim ki herkesin bir kes görünmez hakkı olsaydı nasıl kullanırdı? Benim tek bir hakkım olsa çoçuk istismarcı ve tecavüzcüleri tek tek bulup işkence çektirmek olurdu.. rohat Arslan
Görünmez olsaydım 'bir kadın olarak' gece sokaklarda özgürce gezerdim, istediğim kıyafetle dolmuşa binerdim.
Ellerinize saglık.
Yeterince görmezden geliyolar zaten…
Dest xweş Pelendar 🙂
nivîseke pir xweş bû, ez bawer im em ê kurdî di vir de gelekî bibînin. Zor spas.
Nivîsa te dest xweş û ew xeyala "gorunmezlika " te gava zar bûm xeyala me bû jî. Lê, weka tu digo ne tiştên xerab, dilek safî û evînî. Dodmama min tune bû, lê qîzê cîrana hebû 😊😊 an ha jî em xeyal dikin , gava em gorunmez bin, ka em çi dixwazin? Gava ez gorunmez bim, ez dixwazim dinyê bigerim. Geh hawaî di nav plaja, geh rîo, geh îbîza, geh daristanên hindîya bigir heta qolombîa. Dawîya dawî jî dîsa hatibam Kurdistana xwe û li ber bêrîya behra Mêrdînê jîyana xwe dî bin baskê kevoka de derbas kiribam 😉
Baya güzel devamını dört gözle bekliyoruz 😍
Çok güzel bir soru.. Ve iyi değerlendirilmesi gereken bir konu.. Bir kere hakkım olsaydı şayet kimsenin beni görmediğinden, özgür ve rahatça hep yapmak istediğim her şeyi yapmak isterdim sanırım..
Görünmez olsaydım belki de bazı insanları öldürürdüm. Bazı insanlara engel olmanın tek yolu bu bence …
nexuyayîbûn..
heger hebane dê mirovan ew jî herimandibane…
başe q tune ye! 🙂
Görünmez olsaydım hiç görünmemek isterdim kdödlcmxjdlsmslam Tüm akrabalarımı teker teker öldürürdüm. Tüm toplu taşıma araçlarına bedava binerdim. Bence ben hiç görünmez olmıyım :))
gerçekten sıklıkla düşündüğüm bir soru. ve de iyi değerlendirilmesi gereken bir konu ayrıca.
hür bir iradeye sahip olmama rağmen, yetişkin olmama rağmen, hazır cevap biri olmama da rağmen geriye dönüp baktığımda hayatımın çoğu zamanını istediğim şekilde geçirmediğimi rahatlıla görebiliyorum.
gerçekten böyle bir şansım olsaydı sokaklarda rahatça istediğim gibi giyinip, kuşanıp dolaşmak, sesimin kısılmasını dahi göze alıp bağırır, çığırırcasına şarkılar söylemek, çılgınlar gibi dans etmek, acıktığım zaman restoranlara rahatlıkla girip tıkanana kadar yemek yemek 🙂 ,gece gündüz farketmeksizin gökdelenlerin tepesine rahatlıkla çıkabilmeyi isterdim
eh! tabi bunlarda şu an dilimin vardığı kadarı olsa da gerçekten yapmak istediklerimin yanında kocaman bir hiç kalırdı
ama bir yandan da bunları görünürde de yapmak çok zor olmamalı diyerekten iyi günler diliyorum, sağlıcakla kalın 🙂
Min ta niha nefikirîbm bi rastî dê tistekî biêş be çimkî mirov nikare wisa bijî . Eğer ez nedîtbar bûma minê ji pirtukxaneyan pirtûkên ku ez ji wan hezdikim bibana